महाभारतातील निवडक श्लोक*पाण्डुला शाप

 *🙏🏼🙏🏼🕉️जय सद्गुरू🕉️🙏🏼🙏🏼*

    *महाभारतातील निवडक श्लोक*

*नाहं घ्न्तं मृगन्राजन्विगर्हे चात्मकारणात्।*

*मैथुनं तु प्रतीक्ष्यं मे त्वयेहाद्यानृशंस्यतः॥*

*सर्वभूतहिते काले सर्वभूतेप्सिते तथा।*

*को हि विद्वान्मृगं हन्याच्चरन्तं मैथुनं वने॥*

*अस्यां मृग्यां च राजेन्द्र हर्षान्मैथुनमाचरम्।*

*पुरुषार्थफलं कर्तुं तत्त्वया विफलीकृतम्॥*

*पौरवाणां महाराज तेषामक्लिष्टकर्मणाम्।*

*वंशे जातस्य कौरव्य नानुरूपमिदं तव॥*

*नृशंसं कर्म सुमहत्सर्वलोकविगर्हितम्।*

*अस्वर्ग्यमयशस्यं चाप्यधर्मिष्ठं च भारत॥*

*स्त्रीभोगानां विशेषज्ञः शास्त्रधर्मार्थतत्त्ववित्।*

*नार्हस्त्वं सुरसङ्काश कर्तुमस्वर्ग्यमीदृशम्॥*

*त्वया नृशंसकर्तारः पापाचाराश्च मानवाः।*

*निग्राह्याः पार्थिवश्रेष्ठ त्रिवर्गपरिवर्जिताः॥*

              *- १.१२३.२५-३१, महाभारत.*

अर्थ :-

     हे राजा! मी स्वतः मारला गेल्या कारणाने तुझी निन्‍दा करत नाही. की तू मृगांची व इतर प्राण्यांची शिकार करतोस त्यांना मारतोस यासाठीही तुझी निन्‍दा करत नाही. मला तर इतकेच सांगायचे आहे की तू हे नृशंसकृत्य करायला नको होतेस, तू दयाभावनेने च्या सहाय्याने माझी मैथुन क्रियेतून निवृत होईपर्यंत  वाट पाहून नंतर मला मारायला हवे होतेस. 

    जे समस्त प्राणीमात्रांसाठी (प्राणीमात्रांच्या वंशवृद्धीसाठी, प्रजोत्पादनासाठी) हितकारक आणि इष्ट आहे अशा मैथुन क्रियेत रत असलेल्या कोण्या प्राण्याचा कोणता विवेकशील पुरुष वध करेल?

      हे राजेन्‍द्रा! मी हर्षोल्‍ल्हासाने अापल्या कामरुपी पुरुषार्थाला सफल करण्यासाठी या हरिणीबरोबर संयोगरत होतो; परंतु तू त्यास निष्‍फल केलेस.

     महाराज! क्‍लेशरहित कर्म करणार्‍या कुरुवंशामध्ये जन्‍माला येऊनही तू जे हे क्लेशपूर्ण कर्म केले आहेस, ते तुझ्या व तुझ्या कुळाच्या कीर्तीला अनुरूप नहीये.  

     भारता! तुझे हे नृशंस (निष्ठूर, अधम, नीच, अतिशय कठोरतापूर्ण) असे कृत्य सर्वलोकांमध्ये निन्द्य असेच आहे. ते स्‍वर्ग आणि यश, कीर्ती यांच्या लाभापासून वंचीत ठेवणारे आहे. याबरोबरच हे एक महान पापकर्म आहे.  

   हे देवतातुल्‍य राजा! तू स्त्रीभोग जाणतोस त्याचबरोबर धर्मशास्त्र आणि अर्थ यांच्या तत्त्वांचाही ज्ञाता आहेस. तू असे अस्वर्ग्यकारक (नरकप्रद) पापकर्म करायला नको होतेस.

      हे नृपश्रेष्ठा! तुझे कर्तव्य तर हे आहे की धर्म, अर्थ आणि काम या त्रिवर्गासंदर्भात जे निष्ठूरतापूर्वक पापकर्म करणारे आहेत त्यांना दंड देणे.  

टीप-

महाभारताच्या आदिपर्वातील संभवपर्वात राजा पांडुच्या कथेत मृगरूपातील मरणासन्न अवस्थेमधील कंदम ऋषी राजा पांडुला वरील बोल सुनावतात. ज्याप्रमाणे सुखरत असताना तू मला मारलेस त्याचप्रमाणे स्वस्त्रीबरोबर संयोगसुखात असतानाच तुला मृत्यू येईल असा शाप देतात. 

    राजा पाण्डू त्याला मिळालेल्या या शापाविषयीचा वृत्तांत कुंती व माद्री या आपल्या दोन्ही राण्यांना सांगतो तेव्हा दुर्वासांनी कुंतीला दिलेल्या वराची माहिती कुंती राजा पांडूला देते. यातूनच पुढे नियोगपद्धतीने अनुक्रमे यमधर्म, वायू, इंद्र यांपासून राणी कुंतीला युधिष्ठिर, भीम, अर्जुन तर अश्विनीकुमारांपासून राणी माद्रीला नकूल व सहदेव या पुत्रांची प्राप्ती होते, ही कथा वैशंपायन ऋषी राजा जनमेजयाला सांगत आहेत.

 संकलन व टीप : अभिजीत काळे, ९८५०६९०५९७.

*🌺🌸🌺शुभसकाळ🌺🌸🌺*